Türkiye’nin AB’ye katılım süreci mevcut koşullarda başlatılamaz

AP, Türkiye hakkında hazırlanan 2022 yılı raporunu kabul etti. Buna göre, Türkiye’nin AB’ye katılım sürecinin “mevcut koşullar içinde” yeniden başlatılamayacağı belirtilirken AB’ye üyelik yerine daha “gerçekçi” bir çerçeve bulmaya yönelik sürecin başlatılması tavsiye edildi.

AP’nin Türkiye raportörü Nacho Sanchez Amor’un hazırladığı 2022 Türkiye Raporu, Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu’nda yapılan oylamada 18’e karşı 434 oyla kabul edildi. 152 milletvekili çekimser oy kullandı.

Temel haklar, hukukun üstünlüğü gibi konularda eleştirilere yer verilen raporda, Türkiye’nin üyelik sürecine ilişkin perspektif ise işbirliği odaklı aktarıldı. Türkiye ile üyelik müzakerelerini sonlandırmayı içeren değişiklik önergesi ise 460 oyla reddedildi, raporda yer almadı.

6 Şubat depremlerinden duyulan üzüntünün yinelendiği raporda, Avrupa Birliği’nin (AB) insani ihtiyaçların karşılanması ve yeniden yapılanma çabalarına destek vermeye devam etmesi gerektiğini belirtildi.

Raporda Türkiye’nin Ukrayna’daki savaşı kınaması ve Ukrayna’nın egemenliği ile toprak bütünlüğüne bağlılığından memnuniyetle söz edilirken, AB’nin Rusya’ya yönelik politikasıyla yüzde yüz uyum gösterme çağrısı yapıldı.

Raporda şu ifadeler kullanıldı:

“(AP), Türkiye’nin Ukrayna ile Rusya arasındaki müzakereleri kolaylaştırma çabalarını memnuniyetle karşılar ve Türkiye’nin BM ile birlikte, küresel tahıl sıkıntısının giderilmesine yardımcı olmada hayati önem taşıyan Karadeniz Tahıl Girişimi’ne aracılık etme ve onu canlı tutma konusunda oynadığı önemli rol için takdirini yineler.”

Raporda ayrıca, Türkiye’den, İsveç’in NATO üyeliğini en kısa sürede onaylaması istendi.

Türkiye’deki demokrasi, yargı ve medyanın bağımsızlığı ile farklı etnik ve dini gruplarla kadın ve LGBTİ haklarına yönelik iddiaların yer aldığı raporda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının tümüne uyma çağrısı yapıldı.

Raporda Türkiye, çevre ve iklim eylemiyle ilgili AB direktifleri ve kanunlara uyum konusunda ilerleme kaydetmeye davet edildi.

Türkiye’nin, Ermenistan, Mısır, İsrail ve Körfez ülkeleri gibi birçok ülkeyle ilişkilerini normalleştirme yönünde attığı son adımların memnuniyetle karşılandığı belirtilen raporda, “(AP), Türkiye’nin Avrupa Siyasi Topluluğu zirvelerine katılımını memnuniyetle karşılar.” denildi.

Raporda Türkiye’nin, AB’nin dış politikasıyla birçok açıdan farklılık göstermeye devam ettiği kaydedilirken, Türkiye’nin Suriye, Irak ve Libya’da oynadığı role yönelik eleştirilere yer verildi.

Türkiye’nin AB için kilit önemdeki bölgelerden Batı Balkanlar ile özel bağlarının altının çizildiği raporda, Doğu Akdeniz’de son dönemde gerilimin azalmasına ilişkin olumlu ifadeler yer aldı.

Raporda ayrıca, Kıbrıs’ta tek çözümün, tek uluslararası yapıya sahip iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon temelinde olduğu öne sürüldü.

Türkiye’nin, dünyanın en büyük mülteci nüfusuna ev sahipliği yapmaya devam etme çabaları takdir edildi, AB Komisyonu’na Türkiye’ye daha fazla destekte bulunma çağrısı yapıldı.

GELECEĞE İLİŞKİN MESAJLAR

AP’nin raporunda Türkiye’nin siyasi, ekonomik, enerji ve dış politika açısından stratejik öneme sahip bir ülke, kilit bir ortak olduğu vurgulanarak, AB-Türkiye ilişkilerinin uzun vadeli bir vizyona dayanması ve işbirliği üzerine inşa edilmesi çağrısında bulunuldu.

Türkiye’nin AB’ye katılım sürecinin “mevcut koşullar içinde” yeniden başlatılamayacağı belirtilen raporda, ilişkilerin geleceği için karşılıklı çıkarları kapsayan “paralel ve gerçekçi” bir çerçeve bulmaya yönelik sürecin başlatılması tavsiye edildi.

Raporda ayrıca üye ülkelere Türk Erasmus öğrencilerine yönelik vize işlemlerinin hızlandırılmasına yönelik tedbirleri uygulama davetinde bulunuldu.

AP’nin raporları, tavsiye niteliği taşıyor ve bağlayıcılığı bulunmuyor.